مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

ارزش افزوده چیست: ارزش افزوده به ارزشی که در مراحل تولید با اضافه کردن خدمت و امکانی به محصول اضافه می‌شود، گفته می‌شود. هر محصول برای تولید و ارائه به مصرف‌کننده مراحل مختلفی را طی می‌کند که در هر مرحله امکانات جدیدی به آن اضافه می‌گردد و سبب افزایش ارزش کالا می‌شود.

در ایران مالیات را به دو نوع مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم تقسیم می‌کنند. مالیات مستقیم خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که از مهم‌ترین آن می‌توان به مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد اشاره نمود. مالیات بر دارایی و درآمد بدون هیچ واسطه‌ای بر درآمد افراد و سازمان‌ها اعمال می‌شود که با توجه به میزان دارایی و درآمد افراد وضع می‌شود. مالیات غیر مستقیم مالیاتی است که روی کالاهای مورد مصرف افراد کشیده می‌شود و از شهروندان به روش‌های مختلفی گرفته می‌شود.\

مالیات بر ارزش افزوده یا VAT مالیاتی غیرمستقیم است که از کل مراحل تولید و توزیع کالاها و خدمات دریافت می‌شود.

قانون مالیات بر ارزش افزوده به سود تولیدکنندگان داخلی می‌باشد در واقع مالیات کلانی که قرار است از تولیدکننده دریافت شود، بین تعداد زیادی از مصرف‌کننده‌ها تقسیم می‌‌شود، به این صورت که در مراحل مختلف تولید و عرضه کالا، درصدی از قیمت تمام‌شده در آن مرحله، به‌عنوان مالیات به قیمت کالا اضافه می‌‌شود.

مالیات بر ارزش افزوده را مصرف‌کننده نهایی به همراه هزینه خرید محصول پرداخت می‌نمایند و شخص دریافت‌کننده باید مالیات دریافتی را به خزانه دولت واریز کند. در صورتی که دریافت‌کننده برای تهیه این محصول مالیاتی را پرداخت نموده باشد، به عنوان مصرف‌کننده نهایی به حساب نمی‌آید بنابراین باید مالیات بر ارزش افزوده پرداختی را از مالیات بر ارزش افزوده دریافتی کم نماید و به خزانه دولت واریز نماید.

مالیات بر ارزش افزوده به تمامی کالاها و خدماتی تعلق می‌گیرد که در برابر پول، در داخل کشور داد و ستد می‌شوند بجز 17 قلم کالای ذکر شده در ماده 12 این قانون که معاف از پرداخت مالیات هستند و شامل محصولات کشاورزی فرآوری نشده، دام و طیور زنده، آبزیان، زنبور عسل و نوغان، انواع کود، سم، بذر و نهال، آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیرخشک مخصوص تغذیه کودکان، کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات، کالاهای اهدایی به صورت بلاعوض به وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی، کالاهای که همراه مسافر و برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر طبث مقررات صادرات و واردات، وارد کشور می شود. اموال غیرمنقول، انواع دارو، لوازم مصرفی درمانی (انسانی، حیوانی و گیاهی) و خدمات توانبخشی و حمایتی، خدمات مشمول مالیات بر درآمد حقوق، موضوع قانون مالیات‌های مستقیم، خدمات بانکی و اعتباری بانکها، موسسات و تعاونی‌های اعتباری و صندوق‌های قرض الحسنه مجاز و خدمات معاملات و تسویه اوراق بهادار و کالا در بورسها و بازارهای خارج از بورس، خذمات حمل و نقل عمومی مسافری درون و برون شهری جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی، فرش دستباف، انواع خدمکات پژوهشی و آموزشی، خوراک دام و طیور، رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی ویژه فرودگاه‌ها، اقلام با مصارف صرفا دفاعی و است.

نرخ مالیات بر ارزش افزوده از سال 1394 نه درصد در نظر گرفته شده است و تا امروز با همین نرخ باقی مانده است. برای کالای سیگار و سوخت هواپیما نرخ مالیات بر ارزش افزوده نه درصد نمی باشد این نرخ برای سیگار 12 درصد و سوخت هواپیما 20 درصد در نظر گرفته شده است.

مالیات بر ارزش افزوده باید همراه اظهارنامه مالیاتی سال مالی خوداظهاری شود و پرداخت آن به صورت الکترونیکی ممکن است.

در نرم افزار حسابداری حسابگر (Cyber Account) برای کالاها در هنگام صدور فاکتور می‌توانید درصد مالیات و عوارض بر ارزش افزوده را فعال نمایید. جهت آشنایی با این امکان مقاله آموزشی مربوطه را مطالعه فرمایید.

مالیات و ارزش افزوده در حسابگر

همچنین در این برنامه تمامی گزارشات مالی و استاندارد برای سازمان امور مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده فروش و مالیات بر ارزش افزوده خرید در دو بخش سهم شهرداری (عوارض) و سهم دارایی (مالیات) قابل گزارش گیری هستند.

نحوه محاسبه عیدی و سنوات

نحوه محاسبه عیدی و سنوات

با نزدیک شدن به پایان سال در این مقاله نحوه محاسبه عیدی و سنوات کارگرانی که مشمول قانون کار هستند، شرح داده می‌شود.

کارفرمایان مجموعه‌هایی که از قانون کار پیروی می کنند موظف هستند که حقوق ماهیانه کارگران خود را به صورت منظم پرداخت نمایند همچنین آنها موظف هستند که به آنها به ازای یک سال کار کردن در آن مجموعه معادل دو برابر آخرین حقوق دریافتی آن‌ها در صورتی که از حداکثر میزان عیدی تعیین شده توسط شورای عالی کار بیشتر نباشد، به عنوان عیدی پرداخت نمایند. هر سال بعد از مصوبه شورای عالی کار حداقل دستمزد کارکنان، جدول کامل حقوق مزایا شامل عیدی، سنوات، حق اولاد و… نیز مشخص می‌شود.

جدول حقوق و مزایای کارکنانی که مشمول قانون کار سال ۱۳۹۷ هستند به صورت زیر قابل مشاهده است:

ماهیانه (ریال)	شرح	ردیف
11,190,690	حداقل دستمزد ماهیانه با مبنای ۳۰ روز	1
370,423	حداقل دستمزد روزانه	2
400,000	حق مسکن ماهیانه	3
1,100,000	حق بن نقدی	4
1,111,269	حق اولاد	5
510,000	پایه سنوات به شرط داشتن حداقل یکسال سابقه کار	6

 

در این جدول حداقل دستمزد هر کارمند مجرد و متاهل که دارای فرزند است را با احتساب حق مسکن، حق بن کارگری و حق فرزند و همچنین با احتساب پایه سنوات به شرط داشتن حداقل یکسال سابقه کار مشاهده می کنید.

عیدی که به هر یک از کارگران تعلق می‌گیرد دارای یک مبلغ حداقلی و حداکثری می باشد که حداقل عیدی برای یک سال کامل کارکردن کارگران، برابر دو تا حداقل دستمزد ماهیانه تعیین شده به وسیله شورای عالی کار و حداکثر عیدی قابل پرداخت برای یک سال کامل کارکرد برابر سه تا حداقل دستمزد ماهیانه تعیین شده توسط این شورا است که برای سال ۱۳۹۷ حداقل و حداکثر میزان عیدی به شرح زیر است:

۲۲،۲۲۵،۳۸۰ = ۱۱،۱۱۲،۶۹۰ × ۲ حداقل میزان عیدی

۳۳،۳۳۸،۰۷۰ = ۱۱،۱۱۲،۶۹۰ × ۳ حداکثر میزان عیدی

نکته قابل توجه این است که میزان عیدی که به کارمندان پرداخت می شود نباید از حداکثر میزان عیدی مشخص شده شورای عالی کار بالاتر باشد. چنانچه میزان حداقل عیدی کارگران بیشتر از حداکثر عیدی مشخص شده توسط شورای عالی کار باشد کارفرما موظف است که حداکثر میزان عیدی مشخص شده توسط آن شورا را به آن کارگر پرداخت نماید.

درصورتی‌ که کارکرد هر کارگر از یکسال کمتر باشد سقف عیدی مشخص شده توسط شورای عالی کار به‌ طور کامل تعلق نمی‌گیرد و سقف عیدی برای آن متناسب با کارکردش قابل پرداخت است.

فرمول محاسبه عیدی به صورت زیر می‌باشد:

365 / (حقوق پایه * تعداد روز کارکرد * 2)

شما می توانید با استفاده از نرم افزار حقوق دستمزد (Payroll) شایگان ضریب عیدی (چند برابر حقوق و مزایا)، سقف عیدی، وضعیت بیمه و… را تعیین نمایید تا سیستم میزان مبلغ عیدی کارکنان را تعیین نماید. چنانچه بخواهید این محاسبه را قبل از محاسبه حقوق اسفند ماه انجام دهید تنها کافی است تعداد روزهای باقی مانده سال را به برنامه اعلام نمایید.

توجه داشته باشید که اگر عیدی پرداخت شده به کارکنان بیشتر از سقف تعیین شده توسط شورای عالی کار باشد، مشمول مالیات است که سقف معافیت مالیات عیدی و پاداش سالانه در سال ۱۳۹۷ که توسط شورای عالی کار تعیین شده است مبلغ ۲۳،۰۰۰،۰۰۰ ریال می باشد.

اکثر کارگران مفهوم دو عنوان پایه سنوات و حق سنوات را به درستی نمی دانند و این دو را با یکدیگر اشتباه می گیرند در ادامه این مقاله به تعریف پایه سنوات و حق سنوات نیز پرداخته می شود.

پایه سنوات چیست؟

مبلغ پایه سنوات به صورت سالیانه توسط شورای عالی کار مشخص می‌شود و به کارگرانی که یک سال یا بیشتر در یک مجموعه سابقه کار داشته باشند تعلق می‌گیرد. پایه سنوات بخشی از حقوق پایه کارکنان است که به حداقل دستمزد آن‌ها اضافه می‌‌شود که کارفرما آن را به صورت ماهیانه یا در پایان سال پرداخت می‌نماید که پایه سنوات در سال ۱۳۹۷ به شرط داشتن حداقل یکسال سابقه کار برابر با ۵۱,۰۰۰ تومان می‌باشد.

حق سنوات چیست؟

حق سنوات به مزایای بعد از پایان خدمت گفته می‌شود که با خاتمه قرارداد کار توسط کارفرما به کارمندان تعلق می‌گیرد که میزان آن برای هر یک سال سابقه کار افراد معادل آخرین حقوق دریافتی یک ماه آن است. از آنجایی که اکثر کارگران به صورت موقت در مجموعه‌ها فعالیت می‌کنند بنابراین کارفرمایان بعد از هر قطع همکاری یا در پایان هر سال، حق سنوات را پرداخت می‌کنند.